خلاصه کتاب:

نگارنده با طرح مسألة زنان در مدخل كتاب «مسألة زن، اسلام و فمينيسم»،(۱) مشكلاتي را كه ورود به مباحث مربوط به زنان دارد، به تفصيل با مخاطبان در ميان گذاشته است؛ اثري كه در حد خود مورد قدرشناسي واقع شد،(۲) بر روي آن كتاب مناظره برگزار شد، محتواي مباحث كتاب راهنماي برخي دانش‌پژوهان قرار گرفت،(۳) برخي مشفقانه به نقد برخي مدعيات كتاب «مسألة زن...» پرداختند،(۱) كه البته از سوي نگارنده نيز بي‌پاسخ نماند (مثلاً مقالة «حكومت و مسألة حجاب: پاسخ به يك نقد» در كتاب حاضر) و در كل به صاحب‌قلم اين انگيزه و جسارت را داد كه بحث را پي‌بگيرد و از همين رو در سال ۱۳۸۴ كتابي با عنوان «مسائل دختران: بحران هويت، روابط با پسر، شكست در عشق و مسألة تربيت» (نشر جوان پويا) را به بازار انديشه عرضه كرد.

علاقة مخاطبان سبب شد كه به مناسبتهاي مختلف و گوناگون، برخي ديگر از زوايا و اضلاع موضوع را بشكافد و محصول آن مجموعه مقالات حاضر است.
مقالات نوشتار حاضر در موضوعات خاص، گرچه از هم فاصله داشته و پراكنده به نظر مي‌رسد، اما هم در راستاي دو تأليف ديگر نگارنده‌اند و هم در جهت مدلل‌كردن اين مدعا است كه:

اول: در ايران وضعيت زنان نسبت به مردان در ابعاد مختلف نامطلوب و غيرمنصفانه و گاه اين تبعيضات غيرقابل‌تحمل‌اند.
دوم: بخشي از راه‌حلهاي موجود كه ريشه در گفتمان سنتي اسلامي و حوزوي دارند، نه تنها گره‌گشا و شفابخش نيستند، بلكه خود بخشي از دردند). برخي از راه‌حلها نيز كه در گفتمان غربي و فمينيستي ريشه دارند، نيز نه تنها التيام‌بخش نيستند كه مشكل‌آفرين‌اند.
سوم: در عين حال مقالات حاضر همه در ذيل گفتمان اسلامي و قرآني و با برداشتي نو و تازه از نصوص ديني و با بهره‌گيري از عقل سازگار با نقل و يا حداقل عقل غيرمعارض با نقل سامان يافته‌اند و نهايتاً به راه‌حل سومي (نه سنتي متعارف و نه غربی) منتج مي‌شوند، كه از جهت نظري پاسخگوي پرسشهاي مربوط به ‌زنان در موضوعات مطرح ‌شده‌اند.
گرچه به دليل پيچيدگي موضوع، نكات وارده تنها بخش كوچكي از آنچه كه مي‌توان گفت، مي‌باشد و از اين رو هم جاي تكميل‌شدن دارد و هم استعداد جدي براي نقد و بررسي‌ دارد، كه از آرمانهاي مؤلف است.

ترتيب مقالات نيز از مباحث با صبغة نظري‌تر به سوي مسايل مصداقي‌تر تنظيم شده و از اين رو دو مقالة اول در گفتگويي با نويسنده و گويندة تواناي ايراني قبل از انقلاب اسلامي، يعني مرحوم دكتر علي شريعتي و البته در مقابل فرضية او، با عنوان «مادر در مقابل تو، ما متهميم» مطرح شده و ستمهاي وارد بر مادران را برشمرده است.
در مقالة سوم با عنوان «كرامت زن در نظام حقوقي اسلام (ايران معاصر)»، كه در مجموعه چكيده مقالات همايش بين‌المللي «امام خميني و قلمرو دين: كرامت انسان» (۱۳۸۶) چاپ و منتشر شده، به تبيين ارزش و كرامت زنان با تأكيد بر ديدگاه امام خميني پرداخته شده است.
مقالة چهارم با عنوان «هويت زنان و حقوق بشر»، كه از مقالات منتخب براي ارايه و چاپ در سومين همايش بين‌المللي «حقوق بشر: هويتها، تفاوتها و حقوق بشر» (قم، دانشگاه مفيد، مركز مطالعات حقوق بشر: ۲۵-۱۳۸۴/۲/۲۴) است، با طرح بحث هويت انساني و هويت جنسي زنان، به نقد و بررسي كنوانسيونهاي حقوق بشري و غربي (اعلامية جهاني حقوق بشر و كنوانسيون رفع تبعيض از زنان) پيرامون زنان پرداخته است.
در مقالة پنجم با عنوان «آموزش و پرورش و مشاركت اجتماعي و فرهنگي زنان»، كه از مقالات منتخب همايش نقش آموزش و پرورش در توسعة پايدار (كانون همبستگي فرهنگيان مازندران: ۱۳۸۳) است، از نقشها و تأثيرات زنان در ابعاد اجتماعي سخن رفته است؛ راهي كه از طريق آموزش و پرورش مي‌تواند هموار شود.
مقالة ششم با عنوان « نقش زنان تحصيلكرده در تشكيل و تحكيم خانواده» اين مدعا را مدلل مي‌كند كه تحصيلات دانشگاهي و حوزوي مي‌توانند به زنان كمك كنند تا در تحكيم خانواده مؤثر بيفتند. اين مقاله پيش از اين در فصلنامة تخصصي بانوان شيعه (قم، مؤسسة شيعه‌شناسي، ش ۳: بهار ۱۳۸۴) و نيز در ماهنامة بازتاب انديشه (ش ۶۱: ارديبهشت ۱۳۸۴) به چاپ رسيده و منتشر شده است.
مقالة هفتم با عنوان «زنان و اشتغال»، به برخي از زواياي اشتغال زنان پرداخته است.
مقالة هشتم با عنوان «تأملي كوتاه بر تربيت سياسي زنان و مردان در نهضت كربلا»، از زاويه‌يي تربيتي، آن هم در حيطة سياسي و در مصداق نهضتي شيعي، به مسايل زنان نگريسته است. اين مقاله قبلاً در مجلة نسل ما (گاهنامة هستة علمي علوم سياسي جهاد دانشگاهي دانشكدة حقوق و علوم سياسي دانشگاه تهران، سال سوم، ش ۵) به چاپ رسيده و انتشار يافته است.
مقالة نهم، «زنان و حج: عصر هاجر و مقطع اسلامي»، در دو مقطع به نقش و سهم زنان در حج اشاره دارد: مصداق هاجر، مادر اسماعيل(ع) و مقطع پس از اسلام. اين مقاله پيش از اين در فصلنامة ميقات حج (سال چهاردهم، ش ۵۳: پاييز ۱۳۸۴) به چاپ رسيده و منتشر شده و در سال 1385 به عنوان مقاله‌ي برتر در همايش اهل قلم شناخته شده است.
مقالة دهم با نام «حكومت و مسألة حجاب: پاسخ به يك نقد»، پيش از اين در مجلة اينترنتي موازي: ۱۳۸۳/۱۰/۲۸، به آدرس: www.movazi.com و www.mtc-online.net، انتشار يافته است. اين مقاله پاسخي به يك نقد دربارة مسألة حجاب است و به نقش حكومت اسلامي در حجاب بانوان اشاره دارد.
مقالة يازدهم با عنوان «زنان و الگوي پوشش»، به اراية الگويي در پوشش زنان پرداخته است. نهايتاً دو «نقد كتاب» انتهايي نوشتار نيز خوانندگان را با سطح و صبغة كار مركز تحقيقات و مطالعات زنان قم، كه از سوي حوزة علميه به صورت تخصصي مسايل زنان را پي‌مي‌گيرد، آشنا مي‌سازد.
نقد و نظري بر كتاب «نظام شخصيت زن در اسلام» در مجلة حوراء (نشرية مركز مطالعات و تحقيقات زنان قم، ش ۱۶: آذرماه ۱۳۸۴) و نقد و نظري بر كتاب «زن در نگاه روشنفكران» در روزنامة جوان (ويژه‌نامة فرهنگ و انديشه: ۱۳۸۲/۵/۲۹) به چاپ رسيده و منتشر شده‌اند. اميد است كه مطلوب افتد.